Informacje o powiecie
Kto raz zawita w gościnnych progach powiatu chełmińskiego i rozsmakuje się w niepowtarzalnym klimacie, łączącym historię ze współczesnością i wspaniałą przyrodą, ten zawsze będzie chciał tu powrócić.
Nasz powiat obejmuje tereny sześciu gmin: Chełmno, Kijewo Królewskie, Lisewo, Papowo Biskupie, Stolno, Unisław oraz miasto Chełmno i rozciąga się na przestrzeni 527 km2. Zamieszkuje go obecnie ponad 51 tys. osób. Nie przytłacza więc wielkością ani gęstością zaludnienia, stanowi jednak skupisko niesłychanie interesujących miejsc, których poznanie jest w stanie zaspokoić najwybredniejsze nawet gusty odwiedzających.


Prawdziwą jego perłę stanowi Chełmno, posiadające od 1233 roku prawa miejskie nazywane "polskim Carcassone". Przepięknie usytuowane na krawędzi morenowej wysoczyzny chełmińskiej zachowało do dziś sylwetkę grodu średniowiecznego. Niejedno wiekowe polskie miasto może pozazdrościć Chełmnu zabytków. Wśród nich najważniejszymi są prawie w całości zachowane mury miejskie z XIII/XIV w., szachownicowy układ ulic, kościoły gotyckie oraz kamienice mieszczańskie. W centrum miasta znajduje się jeden z największych rynków średniowiecznych w Polsce. Na jego płycie stoi najcenniejszy zabytek Chełmna, ratusz renesansowy.
Spotkanie z historią można kontynuować na ziemiach sąsiadujących z Chełmnem. Są to obszary obfitujące w cenne obiekty kulturowe, będące pozostałością wielowiekowej historii Ziemi Chełmińskiej. Można tu wymienić choćby ruiny zamku krzyżackiego z przełomu XIII i XIV w. w Papowie Biskupim, kościoły parafialne z XIII w. w Kijewie Królewskim i Lisewie, kościół barokowy w Starogrodzie, czy też zespół dworsko-parkowy oraz kościół gotycki w Wabczu.
Na terenie powiatu zewidencjonowano kilkaset stanowisk archeologicznych, w których odnaleziono liczne ślady osadnictwa początków naszej historii nowożytnej. Wśród nich znajdują się grodziska z własną, szczególną formą krajobrazową, znajdujące się w Unisławiu, Płutowie, Kałdusie i Wabczu. Odkrywać szczególny urok Chełmna i jego okolic można wędrując wybranym spośród pięciu szlaków turystycznych: czerwonym "Zamków i miast martyrologii" z Chełmna do Kornatowa, żółtym "Rezerwatów chełmińskich" z Chełmna do Fordonu, niebieskim "Zamkowym" z Chełmna do zamku w Świeciu, zielonym "Starego Chełmna" wiodącym okolicami grodu i czarnym "Panoramy Chełmna" prowadzącym przez ciekawe krajobrazowo okolice miasta.
Największy jednak wpływ na malowniczość krajobrazu powiatu chełmińskiego ma unikalna fauna i flora tego terenu. Składa się na nią pięć rezerwatów przyrody. Rezerwat "Ostrów Panieński", o powierzchni 14,77ha, został utworzony w 1922 r.(ponownie uznany w 1956 r.) dla ochrony dużego, stosunkowo naturalnego kompleksu leśnego na siedlisku łęgu wiązowo - jesionowego w dolinie dolnej Wisły, niedaleko Chełmna. Stanowiska rzadkich gatunków roślin podawano tu już XIX wieku, w tym trufli letniej, zbieranej na tym terenie od lat. Rezerwat przyrody "Łęgi na Ostrowiu Panieńskim" o powierzchni 34,42 ha został uznany w grudniu 1998 roku. Położony w sąsiedztwie rezerwatu "Ostrów Panieński" ma podobne warunki siedliskowe, jak również panuje w nim podobnie wykształcony łęg wiązowo - jesionowy Rezerwat przyrody "Płutowo" to rezerwat istniejący od 1956r. na obszarze 17,96 ha, utworzony dla ścisłej ochrony lasu mieszanego na zboczach parowu wciętego w krawędź doliny Wisły. Współpanującymi są tu okazałe graby, osiągające wiek 90-120 lat, dęby - około 200 lat i podobnie wiekowe: lipy, klony, buki i jesiony. "Zbocza Płutowskie" zajmują powierzchnię 19,49 ha, znajdują się 15 km od Chełmna i obejmują fragm. prawego zbocza doliny Wisły. Celem rezerwatu jest zabezpieczenie rzadkiej flory, tj. zespołów roślinności stepowej tworzących niewielkie, ale prawie już reliktowe wysepki. "Góra św. Wawrzyńca" to powierzchnia 0,70 ha w południowej części Uroczyska Uść na krawędzi doliny Wisły między Chełmnem a Kałdusem. Wał ten objęto ochroną nie tylko ze względu na jego wyjątkowe walory przyrodnicze, ale też z uwagi na wspomnianą już wartość historyczną istniejącego tu grodziska.

Piękno i wartość historyczna Chełmna, unikalne obiekty zabytkowe w jego okolicy, rezerwaty, występujące na tych terenach liczne gatunki chronionych okazów fauny oraz 3.129,91 ha lasów składają się na część Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.

Uzupełnieniem krajobrazowo - turystycznych walorów powiatu są jeziora, głównie starorzecza oraz znaczne powierzchnie mokradeł, pełniących ważne funkcje ekologiczne i retencyjne. Do najlepiej zagospodarowanych turystycznie należy jezioro Starogrodzkie, stanowiące doskonałe miejsce letniego wypoczynku mieszkańców Chełmna i okolic.
Tereny gmin powiatu chełmińskiego to w przeważającej mierze obszary rolnicze. Fakt ten można uznać za konsekwencję występowania w znacznym procencie wysokiej klasy gleb, wciąż polepszającej się kultury rolnej oraz uwarunkowań kulturowych. Dzięki temu oferujemy odwiedzającym czyste, nieskażone wielkim przemysłem środowisko naturalne, a potencjalnym inwestorom wysoką atrakcyjność inwestycyjną. Obecnie skupił się tu przede wszystkim przemysł meblowy, rolno-spożywczy, maszynowy i budowlany, a lokalne przedsiębiorstwa są otwarte na wszelkie formy współpracy.

W ostatnich latach wystąpiło w naszych gminach wiele korzystnych zmian, którym zawsze przyświecał podstawowy cel - polepszenie jakości życia mieszkańców i poprawienie walorów turystycznych obszaru powiatu. Do sukcesów mieszkańców należy z pewnością zaliczyć wysoki procent zwodociągowania wsi, od 70% - 97% w poszczególnych gminach, funkcjonowanie nowoczesnych oczyszczalni ścieków m.in. w Chełmnie, Stolnie i Lisewie oraz licznych oczyszczalni przyzakładowych. Ponadto miasto Chełmno oraz gminy są objęte systemem składowania odpadów na składowisku odpadów, które legitymuje się wysokimi, uznanymi w Europie standardami. Jeżeli dodamy do tego ogromne postępy telefonizacji wsi w minionych latach, powstaje obraz gmin i powiatu dobrze dbających o swoich mieszkańców.

Wielu turystów doceniło już niezwykły urok i walory tych terenów. Warto zatem nas odwiedzić, skorzystać z ciekawych propozycji i oczywiście wrócić tu ponownie.